Coraz wiecej jest w Polsce uczniów , którzy mają trudności w czytaniu (dysleksja) , opanowaniu poprawnej pisowni (dysortografia0 oraz opanowaniu kaligraficznego pisma 9 dysgrafia) .
Czym objawia się dysleksja ? Dzieci , u których się ją rozpoznaje , często są obureczne , maja problemy z samodzielnym wypowiadaniem sie , przestawiają głoski i sylaby , mylą kierunki , mają trudności w zapamiętywaniu materiału . Robia słabe postepy w czytaniu , nie radzą sobie z nauką pisania , mają kłopoty z koncentracją uwagi przy dużym wysiłku intelektualnym .
O tym , że dziecko jest dyslektykiem lub dysgrafikiem , rodzice dowiadują się dosyć póżno , gdy chodzi ono do klas I - III . Jednak wtedy ma juz na swoim koncie duże niepowodzenia, dyslesja bowiem uniemożliwia poprawne czytznie , dysgrafia powoduje trudności z opanowaniem samej techniki pisania . Te niedostatki rozwojowe występują dosyć często. Im wcześniej jednak zostaną zauważone , tym łatwiej je usunąć .
U sześciolatka można już zaobserwować pewne objawy wskazujące na ryzyko wystąpienia dysleksji czy dysgrafii .
Objawy , które mogą świadczyć o dysleksji rozwojowej, i które powinny zainteresować rodziców oraz nauczycili można podzielić na kilka grup :
- zaburzenia mowy ,
- zaburzenia funkcji wzrokowej,
- zaburzenia funkcji słuchowej,
- zaburzenia funkcji ruchowej,
- zaburzenia procesu lateralizacji czyli pr4zewagi czynnosciowej jednej strony ciała nad drugą .
Jak twierdzą psychologowie , przyczyny tych trudnosci nie zostały do końca poznane. Prawdopodobnie są to mikrouszkodzenia lub niedokształcenia układu nerwowego powstałe w okresie ciąży .
Problem dyslesji wsród uczniów jest również zauważalny przez coraz szersze grono świadomtch nauczycieli, których odpowiednie podejście ułatwia pokonywanie trudności przez dzieci dyslektyczne i motywuje je do nauki .
Warto przypomnieć zasady postępowania z uczniem dyslektycznym. Oto najważniejsze z nich :
- należy bazowac głównie na odpowiedziach ustnych przy ocenianiu,
- upewnić się , że uczeń zrozumiał treść polecenia , oraz stosować dodatkowe pytania porządkujące tok myślenia dziecka ,
- w przypadku prac pisemnych wydłużać czas pisania sprawdzianów o 50 %
- nie oceniać poziomu graficznego pisma i jakości prowadzenia zeszytu
- nie wymagać od ucznia głośnego czytania na forum klasy ,
- zapisywać polecenia zadania domowego na tablicy i upewnić się , że uczeń zapisał jego treść ,
- w przypadku pisemnych sprawdzianów przygotowywać specjalne testy z zapisem poleceń i miejscem na odpowiedż(w przypadku językówobcych polecenie powinno być sformułowane w języku polskim)
- używać oceny opisowej,
- pozwalać na oddawanie prac w wydruku komputerowym ,
- pozwalać na korzystanie ze słownika ortograficznego ,
- w przypadku języków obcych z zagadnień gramatycznych odpytywać ustnie.
Jeśli dzinecko ma klopoty z czytaniem i pisaniem nie należy traktować go jako niezdolnego lub leniwego , nie wyśmiewać jego błędów , chwalić nawet za drobne postępy i powtarzać że wielu sławnych ludzi też było dyslektykami ,a mimo to osiągneli sławę i sukces.Są wśród nich mężowie stanu ,naukowcy , pisarze, anawet laureaci Nagrody Nobla. Dyslektykiem był bajkopisarz J. Ch. Andersen, wynalazca mikrofonu i telefonu T. Edison, prezydent USA W.Wilson , brytyjski mąż stanuW. Churchil.
Czy dyslektycy to najczęściej chłopcy? Według naukowców częstość występowania tego zaburzenia jest podobna u obu płci .Co więcęj wielu badaczy podaje , że dysleksja jest uwarunkowana dziedzicznie. Jest to twierdzenie wynikające z faktu , że w przypadku około 20, 30 procent dzieci dyslektycznych w ich rodzinach obserwować można specyficzne trudności w pisaniu i czytaniu.
Czy z dysleksji się wyrasta? Prawdą jest że u osób bardzo inteligentnych i pracowitych może występować zjawisko samoistnej kompensacji zaburzonych funkcji, poprzez funkcje szczególnie dobrze rozwinęte. Jednak w zasadzie każdy dyslektyk wymaga specjalistyczych oddziaływań terapeutycznych .Nawet dorośli wykształceni dyslektycy niechętnie czytają, wypelniają formularze, często gubią sie w nowym otoczeniu.
Danuta Walczak
Kinga Kruszewska
Bibliografia :
M.Bogdanowicz, O dysleksji , czyli specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu Wydawnictwo Popularnonaukowe Linea , Lublin.1994